Interview Soili Saarinen

Maart 2021

Begin jaren 70 was zij een graag gezien persoon in de rennerskwartieren in binnen en buitenland. Samen met haar man trokken ze van GP naar GP waar menig overwinning werd geboekt. We hebben het hier over Soili Karmen (Saarinen) de vrouw van de veel te vroeg overleden Jarno Saarinen. In 1972 werd Jarno Wereldkampioen in de klasse 250cc en in de 350cc klasse eindigde Jarno op de 2^e plaats achter Giacomo Agostini op de MV Agusta. Voor het jaar 1973 kreeg Jarno de beschikking over fabrieksfietsen van Yamaha voor de klasse 250cc en 500cc. Niets leek een succes nog in de weg te staan, maar helaas, het liep allemaal anders. Op 20 mei 1973 verloor Jarno tijdens de 250cc race op Monza samen met Renzo Pasolini het leven en een grote droom viel in duigen. De altijd vriendelijke en goed lachse Soili verdween hierdoor ook uit de rennerskwartieren en samen lieten ze een grote leegte achter. Nu bijna 48 jaar later zitten Jarno en Soili nog steeds in het hoofd van vele raceliefhebbers want op diverse motorsport sites wordt nog veel over hen gesproken. Dankzij enige hulp ben ik in contact gekomen met Soili Karme en zij was bereidt om een interview te doen via e-mail. Hieronder treft u een 25 vragen tellend interview met Soili Karmen Saarinen.

Soili, hoe jong was je toen je Jarno leerde kennen en waar heb je hem ontmoet?

We ontmoetten elkaar heel jong, hij was 16 en ik pas 14 op een landweggetje bij het zomerhuis van mijn ouders, hij dacht wie is dat meisje op de brommer. Hij had toen een Puch 175cc motor. In die tijd was het niet gebruikelijk dat een meisje op de brommer en zonder helm reed. Deze brommer was van mijn oudere zus.

Racete Jarno toen al of had hij toen nog andere bezigheden?

Jarno begon een jaar na onze ontmoeting met racen, maar hij werkte al in de zomer in Tunturipyörä, een fabriek van Tunturi-fietsen en de importeur van Puch. Daar prepareerde hij zijn eerste motor voor wedstrijdverband.

Herinner jij je de eerste keer nog dat je met Jarno mee ging naar een race en weet je ook nog waar dat was?

Ik was 15 toen ik met Jarno meeging naar een ijsrace bij Turku op een meertje en hij werd daar derde met zijn Puch in de 250cc-klasse. Hetzelfde jaar reed hij ook zijn eerste wegwedstrijd in Turku. Toen heette het in Finland de TT. (Later RR). Hij reed een Puch 250cc maar had motorpech. In die tijd waren er veel ijsraces maar nu is het klimaat echt warmer en is het ijs in Zuid-Finland de hele winter niet sterk genoeg. Esko-Matti Harkke, de eigenaar van Tunturipyörä, had zijn vaardigheden opgemerkt en hielp door hem een fiets te geven. Jarno kreeg toestemming om zijn fietsen in de fabriek te prepareren.

In die dagen was alles nog erg primitief en er waren geen luxe motorhome’s, maar het was altijd gezellig met elkaar. Wat was voor jouw het mooiste van het leven in de diverse rennerskwartieren?

Het leukste in de paddocks was de gemeenschappelijke passie en sfeer We waren bijna allemaal vrienden en niemand had geld en vrijwel iedereen hielp elkaar.

Met welke vrouwen had jij het meeste contact tijdens de GP’s?

Bij de GP’swaren er in die tijd maar heel weinig vrouwen, en ik was druk met Jarno de hele tijd te helpen omdat hij zijn eigen monteur was, ik deed alles wat mogelijk was. En ik reed meestal 's nachts met het busje en de aanhanger zodat hij kon slapen. We bleven meestal samen met de Zweed Börje Jansson en Kent Andersson, Bosse Granath en andere Zweedse piloten en hun monteurs. Tepi Lönsivuori was ook veel bij ons, we hebben hem veel geholpen omdat hij alleen Fins sprak en ik was blij toen hij later Helena, zijn vriendin en toekomstige vrouw, meebracht. Zo kon ik een beetje met haar vertoeven.

Konden jullie van de racerij leven of moest er tussen de races door ook nog gewerkt worden?

We studeerden eerst nog in de winter. Ik deed een commerciele opleiding en Jarno deed een hoge technische opleiding. In het najaar van 1970 werd hij 4e in het 250cc-kampioenschap, maar vanwege zijn studies moest hij de 3 laatste races volledig missen. Toen zei hij dat hij wilde stoppen met racen vanwege geldgebrek. Maar hij werd ingenieur in het voorjaar van 1971 en ik kon de hele winter werken. Omdat ik bij mijn ouders woonde spaarde ik al het geld op zodat we Finland in het voorjaar weer konden verlaten. Dat jaar gaf Arwidson, de Finse Yamaha importeur, hem 250 en 350 Yamaha's en reserveonderdelen. Later dat jaar konden we nauwelijks rondkomen van het start en prijzengeld omdat dat maar heel weinig was. Maar als je jong bent is het niet belangrijk om luxe of duur eten te hebben. We verbleven ook altijd in het rennerskwartier en kookten ons eigen potje.

Welke riders beschouwde Jarno als zijn sterkste tegenstanders?

Zijn grootste rivalen waren Phil Read, Renzo Pasolini, Rod Gould, Dieter Braun en natuurlijk Agostini, maar Phil Read was de grootste en zwaarste tegenstander.

Wij kennen Jarno alleen als monteur en coureur maar had Jarno ook nog andere hobby’s waar hij zich graag mee mocht vermaken?

Jarno was erg geïnteresseerd in fotografie en hij kocht een hele mooie camera toen we in Japan waren. Als er later nieuwe camera’s op de markt kwamen waren wij de eerste die er een hadden.

Waar vond jij Jarno beter in, monteur of coureur.

Het is onmogelijk om daarin een keuze te maken, er zijn er maar weinig die zo getalenteerd zijn als monteur en coureur. Ik ken alleen Kel Carruthers en Jarno. Ik zal een voorbeeld geven, in 1972 kreeg Jarno van Yamaha Amsterdam een luchtgekoelde Yamaha 250cc motor, gesponsord door Arwidson en Barry Sheene kreeg een vergelijkbare motor maar dan watergekoeld. Later crashte Barry met die motor en Yamaha gaf hem halverwege het seizoen aan Jarno in Opatija. Barry had gezegd: ”dit is een rotfiets” en had daar geen resultaat mee. Maar na Opatija deed Jarno het goed en won hij het Wereldkampioenschap met diezelfde motor!!!

Wat was voor jouw naast Jarno de meest gerespecteerde rijder in die dagen en kun je uitleggen waarom?

Natuurlijk, Agostini, maar iedereen vond dat hij altijd de betere motor had, te veel geluk. Als hij net zoveel had moeten worstelen als de anderen, zou hij dan zo goed zijn? En hoewel Phil Read veel moeilijker te verslaan was als er een harde strijd was, gaf Ago het op en viel soms zelfs. En Angel Nieto in de 125cc, maar slechts één keer racete Jarno tegen hem in Monza en Jarama 1971 toen het Nederlandse Kreidler-team hem en Barry Sheene vroegen te helpen om Jan de Vries en zijn team wereldkampioen te laten worden. Derbi had ook Gilberto Parlotti gevraagd om Nieto aan hun zijde te helpen. Barry kon weinig uitrichten maar Jarno duwde Angel Nieto in de laatste bocht naar buiten en Jan de Vries werd kampioen in de laatste GP. We vroegen ons later af of Jan de Vries dit wel besefte dat dit door Jarno's hulp kwam?

Wie heb je al heel lang niet meer gezien en zou je graag nog eens ontmoeten uit die tijd?

Ik heb veel oude leuke oud coureurs in Classics ontmoet. Ik werd een paar jaar geleden door de organisatie uitgenodigd op Paul Ricard en Jacques Bussillet nam me mee en daarna durfden velen me uit te nodigen. Maar ze komen niet allemaal naar Classics. Maar het was leuk om Ago, Phil, Bo Granath..... enz. te ontmoeten en ik heb nog een keer Kent Andersson ontmoet in Assen 1998 en Imatra. Nu geniet iedereen van de classic races. En ik heb zelfs Ago in Bergamo thuis bezocht toen Arto Teronen een boek van Jarno maakte. Ago was erg beleefd en vriendelijk. Maar ik bleef meer dan 30 jaar weg van races toen ik voor Finnair werkte en mijn gezin had, 2 dochters. Het was beter om die wereld volledig te verlaten na Monza 1973, maar nu is er veel tijd verstreken en ben ik hersteld en heb ik meer tijd als ik met pensioen ga.

Had Jarno bepaalde voorkeuren voor een circuit?

Ja, zijn absolute favoriet was Assen met snelle bochten. Daar kon hij zijn stijl gebruiken om snel te zijn net als in Silverstone. Maar Assen was toen al erg veilig en genoot zijn voorkeur.

Wat was voor jouw het mooiste land waar je bent geweest tijdens jullie internationale avontuur?

Ik hield erg van Italië, het eten en de sfeer, behalve Monza, het zijn hele slechte organisatoren, Maar we hadden veel vrienden in Imola, zoals de familie van Dokter Costa en Gianni Fantazzini en zijn familie, de tolk van de motorclub.

Een heel druk motorseizoen met bijna wekelijks races, miste jij je eigen huis en thuis niet?

Ik heb helemaal niets gemist. Ik genoot van het reizen en de mensen in de paddock waren aardig. Het continentale circus was in zekere zin een grote familie. Maar ik schreef brieven aan mijn ouders en mijn vader schreef brieven aan de adressen van organisatoren, ik wachtte altijd op zijn brieven.

Het meest comische wat je in al die jaren hebt meegemaakt tijdens de internationale races en GP’s?

Het grappigste en beste was de eerste GP-overwinning in Brno in 1971, we vierden het met Zweedse vrienden en de overwinning in Monza in 1971 en de grootste overwinning in de Nürburgring in 1972 toen hij Ago kon verslaan. Alleen Mike Hailwood had Ago 5 jaar geleden kunnen verslaan! Maar meestal hadden we niet zoveel tijd voor feesten en gezelligheid. De rieizen waren lang en er was altijd veel werk met de fietsen. Maar soms was het ook wel eens lekker om 's avonds met vrienden even te relaxen in de paddock. We dronken soms samen met Börje Jansson en zijn monteur een biertje maar meestal was het gewoon thee wat er gedronken werd. Börje Jansson was Jarno's beste vriend. Tepi was ook een goede vriend maar altijd erg stil. Soms lunchten we samen, iedereen nam mee wat hij te eten had.

Aan het einde van 1972 werd Jarno Wereldkampioen in de klasse 250cc. Hoe beleefde je dat en beschouw je dat ook als een stukje van jezelf?

Het was ook voor mij iets heel belangrijks. We hadden er samen voor gewerkt! Een geweldige prestatie voor ons allebei. En in Imatra nam hij me mee naar het podium om te laten zien dat we een team van 2 personen waren en hij respecteerde ook mijn inzet.

1973. Over dit jaar durf ik geen vragen te stellen. U mag hier zelf iets over vertellen als u dat wilt, maar u mag de vraag ook onbeantwoord laten.

In 1973 begon alles goed, hij won de Daytona 200 mijl als eerste europeaan gedurende 23 jaar en de eerste keer dat hij daar een monteur had, Vince French. Hij won daar met een lichtere motor en daarna won hij ook de Imola 200 miglia. Beide races won hij op zijn eigen 350cc Yamaha. Daarna won hij in Paul Ricard . En hij won elke race voor Monza behalve één in Hockenheim toen zijn ketting brak. Maar hij was niet blij en ik ook niet, alles veranderde. Het fabriekscontract was leuk en ook het gratis reizen was mooi maar nu regelde Yamaha alles en deelde zelfs teamorders uit die hij niet accepteerde! Hij had altijd gezegd dat hij op het hoogtepunt van zijn carrière wilde stoppen, en nu zei hij dat hij hetzelfde jaar zou stoppen. Hij was altijd zo vastberaden, ik kon 100% vertrouwen op wat hij zei en ik geloof zeker dat hij dat zou hebben gedaan! We hadden het plan om kinderen te krijgen en hij zei dat hij een normale baan als ingenieur wilde beginnen. Yamaha bood me een baan aan na de dood van Jarno,! Dus ze zorgden heel goed voor mij. Ik ben hen heel dankbaar, de 3 grote bazen, zelfs Hata san, de chef-manager uit Japan, bezochten het graf en mij thuis nadat een jaar na zijn dood was verstreken. Ik ben Yamaha erg dankbaar voor al hun goede zorgen. Maar ik vond een leuke baan in Turku en wilde daar blijven. Daarna heb ik vele jaren veel gereisd op langeafstandsvluchten van Finnair als stewardes. Finnair, een zeer goede luchtvaartmaatschappij, altijd geselecteerd voor de veiligste luchtvaartmaatschappijen ter wereld!

19. Hoe heeft u na alle ellende de moed en kracht kunnen vinden om weer verder te gaan met uw leven?

Ik besefte dat ik iets totaal anders moest vinden om te herstellen! Ik was verdrietig, al mijn dromen voor het toekomstige leven stortten in elkaar en ik woonde bij mijn ouders. Maar gelukkig had ik eerder een commerciele opleiding genoten en begon ik in augustus in Turku te werken in een groot eersteklas hotel als kassamedewerker. Maar mijn zus zei dat Finnair nieuwe stewardessen in dienst nam en dat was echt mijn redder in nood. Ik kon weer reizen en de collega's daar waren erg aardig, ze vroegen niets en ik hield mijn verleden volledig geheim, maar ik was nog steeds een beetje depressief gedurende 2 jaar. Maar na 4 jaar ben ik opnieuw getrouwd omdat ik zo graag kinderen wilde krijgen om een echt doel in mijn leven te krijgen! Ik was blij toen ik mijn twee dochters kreeg, maar ik heb 35 jaar voor Finnair gewerkt. Ik hield echt van mijn werk, hoewel het moeilijk was, maar nu ben ik gelukkig met pensioen.

Het GP circus was in die dagen 1 grote familie, had u na 1973 nog contact met mensen van voorheen uit het rennerskwartier?

Het was zo moeilijk om die mensen en paddocks achter te laten, maar in die tijd dat er geen mobiele telefoons waren was het moeilijk om contact te houden. Maar na een tijdje had ik het ook druk met mijn werk en het krijgen van kinderen en nu heb ik er nog steeds hele goede vrienden. Klassiekers zijn zo ontzettend leuk en nu FB om contact te houden.

In 2013 bent u in Pesaro geweest om Jarno en Renzo te herdenken en daarbij heeft u ook de vrouw van Renzo Pasolini ontmoet. Hoe was om haar naar zoveel jaren weer te zien?

Dottor Costa is ook vele jaren mijn redder geweest, net als voor veel gewonde rijders. Hij organiseerde een groot herdenkingsevenement in Monza 30 jaar na de dood van Jarno. Daar ontmoette ik voor het eerst Anna Pasolini en Renzo jr. We hadden allebei een heel goed gevoel daar, moeilijk maar het hielp ons ook om die plek te bezoeken. Anna was nooit bij Renzo tijdens de races. Toen we in Monza van de startlijn naar Curv one liepen, scheen de zon maar al snel waren er donkere wolken en op hetzelfde moment dat we onze bloemen op de plaats van het ongeval legden, sloeg een vreselijke donder toe en Anna Pasolini zei tegen me: "Nu weten Renzo en Jarno daarboven dat we hier zijn” verbazingwekkend! En later waren we ook in Pesaro bij een leuk Benelli-evenement en Renzo jr. is ook in Petrignano di Assisi geweest waar ze een leuke Jarno Saarinen Moto-club hebben. Ze hebben daar Parco Jarno Saarinen en een standbeeld gemaakt, en nog een standbeeld dat ze aan Turku hebben geschonken.

Had u in die tijd enig idee dat Jarno zo lang zou voortbestaan onder de raceliefhebbers?

Ik had nooit gedacht dat de legende van Jarno zo sterk zou zijn en zijn nalatenschap leeft nog steeds. Ik was blij en trots toen Yamaha me in het voorjaar van 2019 uitnodigde naar Japan. Het was een grote eer. En daar liet de hoofdmanager, meneer Hidaka, me zijn oude versleten folder van zijn studententijd zien met een foto van Jarno. Hij was een groot fan van Jarno toen hij jong was!

Is er iets dat Soili nog zou willen zeggen tegen alle raceliefhebbers die Jarno nog steeds eren?

En voor de fans heb ik ook het gevoel dat ik de legende levend wil houden door naar foto's te kijken en mijn herinneringen op te schrijven over die interessante oude tijden in de Jarno & Soili-fanclub en ik post wat oude eigen foto's als ik tijd heb. Ik hou van schrijven en ik heb nu ook een getalenteerde schrijver geholpen als gids bij het schrijven van een internationale tv-serie over ons leven in het continentale circus. Interessant voor fans, maar ik kan daar nu nog niets over vertellen. Als alles goed gaat zal het klaar zijn in 2023, als er 50 jaar na zijn overlijden is verstreken.

Als ik recente foto’s van u zie dan lijkt u het verleden goed verwerkt te hebben en bent u nu een heel gelukkige vrouw. Klopt dat?

Ik ga nog steeds vrij vaak naar het graf van Jarno en ik denk nog vaak aan hem, maar ik ben hersteld en gelukkig en tevreden met mijn leven. Er is zoveel in mijn leven gebeurd dat mijn leven helemaal niet saai is geweest.

Beste Soili, hartelijk dank voor dit interview!

Ben Loijen

www.bazzer.nl

E-mail adres is alleen door de sitebeheerder te zien.