Jan Thiel Piovatici

2017

1. Het vertrek naar het buitenland, een sprong in het duister of een goed overwogen beslissing?

Het vertrek naar het buitenland was een weloverwogen beslissing. Ik had in 1972 al een aanbieding van Morbidelli gehad. Wegens de pàs gehouden actie van Motor 'een tank benzine voor Jamathi' besloot ik daar niet op in te gaan. Eind 1973 besloot Theo Timmer dat hij liever alleen verder wilde. We zijn toen in 1974 verder proberen te gaan met Jan Bruins, dat was een verkeerde beslissing, we pasten helemaal niet bij elkaar! In mei heb ik toen een brief geschreven naar Morbidelli om te vragen of het aanbod nog geldig was. Morbidelli antwoordde dat hij inmiddels Jorg Moller had aangenomen. Ik kreeg òòk een brief van Piovaticci, een vriend van Morbidelli, met de vraag of we misschien voor hèm wilden werken. Tijdens de TT van 1974 hebben we toen met Lazzarini gesproken. In augustus zijn we naar Pesaro gegaan voor een gesprek met Piovaticci. We hebben toen een contract getekend om daar na het seizoen te gaan werken. In October zijn we naar Italie gegaan.

2. Ging het materiaal zoals gereedschappen en de motoren uit de werkplaats uit Breukelen ook mee?

We hebben een complete Jamathi en een losse motor aan Piovaticci verkocht. Wat special gereedschap ging natuurlijk òòk mee, en de reserve onderdelen De werkplaats in Breukelen hebben we gelaten zoals hij was, machines,proefbank enzovoort, als zekerheid dat we evt. terugkonden.

3. Hoe ging de verhuizing, was dat met de auto of met het vliegtuig?

We kregen allebei een gemeubileerde flat, dus we hoefden niet zòveel mee te nemen. We gingen met de Hanomag, die we toen hebben verkocht aan Juup Bosman. We hadden geluk met de grenscontroles, er werd nergens naar gekeken.

4. Toen jullie bij Piovaticci begonnen, hoeveel tijd was er toen nog voor het seizoen begon en wat wilden jullie aan de Jamathi veranderen voor het seizoen begon?

We zijn in October begonnen, dus er was wel wat tijd. De Jamathi is eerst in Piovaticci kleuren overgespoten. We gingen ermee naar Misano, dat was vlakbij, Lazzarini reed één rondje, en stopte. Hij zat te ver van het stuur! Dus we moesten het frame iets veranderen, zodat hij wat verder naar voren kon zitten. Zo kon hij er goed mee rijden, en hij reed meteen een nieuw ronderecord! Door het meer naar voren zitten kon hij ook iets lager zitten. Zo kwamen we dus op het idee voor een superlage en kleine fiets. Er waren in de raceafdeling geen machines, dus die moesten gekocht worden. En: we moesten Italiaans leren, we begonnen met de onderdelen, dat was het meest urgent natuurlijk! We wilden ook een eigen cilindermal hebben, nu kon dat dus. Er moest ook een 125er komen, we hadden in Breukelen al een 62,5 cc proefbankmotor gemaakt, we konden hem nu testen, en hij gaf 19,5PK. Dat was 2PK méér dan de 50cc, we waren best tevreden. Met kerstmis waren we al aardig ingeburgerd, het beviel ons prima om nu eindelijk de hele dag aan racemotoren te werken ipv. alleen in onze vrije tijd. Achteraf gezien hadden we dat véél eerder moeten doen! We hebben tè lang vastgehouden aan ons ideal, met Jamathi het WK winnen.

5. Konden jullie in die periode de motor gelijk sneller maken doordat er meer/genoeg geld voor handen was?

We konden de zuigers bij Mahle laten maken, dat scheelde veel werk. Maar het vermogen werd daar niet beter door. En we konden een eigen gietmal maken. Die was eind maart klaar, de daarmee gegoten cilinders gaven meteen meer vermogen. Er was òòk iemand die even met de auto naar Mahle ging en 3 dagen later rerugkwam met de zuigers, èn de cilinders genikasild. In de Jamathi-tijd duurde dat minimaal 6 weken. Vroeger was het ondenkbaar zèlf naar Mahle te gaan.

6.Na jaren lang een puur Hollands team te zijn geweest was nu ineens alles Italiaans, was die omschakeling niet erg groot?

Na een paar weken wennen beviel het ons best daar in Italie. We werkten met 4 personen, waaronder ook Lazzarini.  Ik kon me ook voor het eerst van mijn leven een auto van méér dan 300 gulden veroorloven. Een Alfasud, hij reed geweldig fijn! Het ènige waar we spijt van hadden? Dat we dit niet jàren eerder hadden gedaan!

7.Wat vond je van het Italiaanse eten en drinken, vond je het lekkerder dan Hollandse kost en een glaasje jenever?

Het eten was veel beter dan in NL, maar aan het eten van rauwe tuinbonen moest ik wel even wennen.

8.Egidio Piovaticci maakte dit alles mogelijk, hoe was hij als persoon?

Piovaticci was een leuk iemand om voor te werken. Eens in de week liep hij ongeschoren rond. Dat was de dag dat de kapper gesloten was Hij kwam vaak bij ons kijken, ook wel laat in de avond, met de burgemeester, bankdirecteur of politiechef of andere vrienden. Als we wonnen gaf hij altijd een groot feest. Hij had een vrouw en kinderen, en òòk een maitresse die meestal bij hem was. Op het eind van de havenpier had hij een hutje met een net dat je in het water kon laten zakken, een lamp erboven trok de vis aan. Bij de haven was een visresraurant, daar at hij bijna elke avond, zijn Mercedes 'Pagoda' stond dan buiten, met de deuren open en de sleutels in het contactslot. Hij had ook nog een prachtig huis buiten de stad, we zijn daar één keer geweest.

9.Bemoeide Egideo Piovaticci zich ook met de motoren of hadden jullie de vrije hand om te bouwen wat jullie wilden?

Van motoren wist hij absoluut niets, dus we konden doen wat we wilden. Hij kwam alleen naar de Italiaanse races kijken.

10. Was Egideo Piovaticci bij elke race aanwezig?

Hij kwam alleen naar de Italiaanse races kijken.

11. Hoeveel mensen werkten er in de raceafdeling bij Piovaticci?

We werkten met zijn vieren, Martin en ik, Lazzarini, en Angelo, die eigenlijk ziekenbroeder was. Er was nòg iemand die af en toe kwam helpen. Elke morgen om een uur of 10 kwamer er iemand die in de fabriek werkte wijn met ons drinken. Er stond een mandfles met rode wijn onder de werkbank. We dronken met zijn alleen uit één glas, dat nooit gewassen werd...

12. Heb je enig idee hoeveel races er in 1975 met Piovaticci zijn behaald?

Er waren in 1975 5 races voor het Italiaans kampioenschap. De eerste 4 wonnen we met méér dan een minuut voorsprong. De laatste was in Mugello, met een ronde voorsprong kreeg Lazzarini in de laatste ronde een lekke achterband. En wat deed hij? Hij zette de fiets aan de kant! Ik heb dit nooit begrepen. Al kwam hij 15 minuten later over de finish dan was hij nòg rweede, en Italiaans kampioen. Door te stoppen kreeg hij geen punten en werd Lusuardi kampioen met 4 2e en één 1e plaats! Zò stom, ik snap het nòg niet. Drie jaar later kreeg Tormo op de Nurburgring een lekke band, hij ging zo ver mogelijk naar voren zitten en reed zò een halve ronde, 12km, door tot de pits! Tòch wel iets bijdehanter!

13. Halverwege het seizoen 1975 was de 125cc klaar, zaten hier nieuw ontwikkelde cylinders op of hadden jullie een paar cylinders van de 50cc opgeboord?

We hadden in Breukelen al een 62,5cc motor gemaakt, met een cylinder van Harry den Boer. In December 1974 hebben we hem getest, hij gaf 19,5 PK, we waren toen heel tevreden. We hebben een eigen gietmal gemaakt waarmee je zowel 50cc als 62,5cc cilinders kon gieten. Toen de fiets klaar was heeft Piovaricci de politie gebeld, die hebben een weg afgezet, en zo konden we hem dus testen. Dat was een paar dagen vòòr we naar Assen gingen. We kregen toen òòk een nieuwe Mercedes bestelwagen! Er was nog geen ènkele aanwijzing dat het mis zou gaan....

14. Leefde de bevolking in Pesaro erg mee met het succes van Piovaticci?

De bevolking van Pesaro was in die tijd meer geinteresserd in motorsport dan in voetbal, in elke bar hingen motorsport fotos.

15. Kregen jullie door het succes met Piovaticci ook aanbiedingen van andere fabrieken?

Nee, maar nà de zweedse GP op Anderstorp kwam Angel Nieto me vragen of hij het volgend seizoen bij Piovaticci kon rijden.

16. Kwamen producenten van carburateurs, ontstekingen, of zuigers zoals Mahle ook wel eens om advies bij jullie?

Nee, nooit.

17. Wanneer merkten jullie dat het fout ging bij Piovaticci en was Egideo daar open en eerlijk in?

We merkten voor het eerst iets toen we naar Brno gingen De vrachtwagen was al vertrokken, ik zou samen met Lazzarini in zijn Alfa naar Brno gaan. Vlak vòòr we weggingen kwam Piovaricci met een advocaat. We moesten de vrachtwagen inhalen en samen terugkomen, zonder verdere uitleg. We haalden ze net voor de Oostenrijkse grens in. De volgende dag waren we in de raceafdeling, Piovaticci kwam en zei dat we toch maar moesten gaan... We hebben daardoor de eerste trainingsdag gemist.

18. Was alleen de raceafdeling failliet of ook de fabriek van houtbewerkingsmachines?

Een paar weken later was de GP van Joegoslavie, daar zijn we zonder problemen heen geweest. Dat was in September. We hebben ook nog de laatste race van het Italiaanse kampioenschap gereden, in Mugello.
Daarna was het ineens afgelopen, de fabriek was falliet, en er was dus òòk geen geld meer voor de raceafdeling. Piovaticci hebben we daarna nooit meer gezien... Maar we hadden geluk: Nieto kwam me in Joegoslavie vragen of hij in 1976 op Piovaticci kon rijden. Ik moest hem toen antwoorden dat ik waarschijnlijk zelf zonder werk zou komen te zitten. Zonder er een seconde over na te denken zei hij: waarom komen jullie dan niet voor mij werken in Spanje? 2 dagen later belde hij ons dat alles geregeld was en of we maar even naar Madrid wilden komen om een contract te tekenen. En dat hebben we dus gedaan!

19. Klopt het dat Eugenio Lazzarini geprobeerd heeft de raceafdeling over te nemen?

Of Lazzarini geprobeerd heeft de raceafdeling over te nemen weet ik niet.

20. Hoe kijk je terug op 1975, het eerste jaar in dienst van een fabriek?

Het werken bij een fabriek beviel uitstekend, dat hadden we véél eerder moeten doen! Maar onze 'droom' was geweest, het WK te winnen met ons eigen merk, Jamathi!

 

Jan, hartelijk dank voor dit gesprek.

Ben Looijen